موسم تعالی

گام بلند شرکت پیشگامان فولاد جنوب در برنامه‌ریزی استراتژیک؛

برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب ترکیبی از چهار مدل برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک است: مدل مدیریت استراتژیک ولز، مدل برنامه‌ریزی استراتژیک برایسون، مدل تدوین استراتژی دیوید و مدل کاپلان و نورتون

فضای کسب‌وکارهای امروز به گونه‌ای است که سازمان‌ها نمی‌توانند بدون استراتژی‌های کسب‌وکار به اهداف سازمانی خود دست یابند و برای این منظور از برنامه‌ای مدون و منسجم برای دستیابی به اهداف خود بهره می‌گیرند. برنامه‌ریزی استراتژیک با سایر برنامه‌ریزی‌های درون‌سازمانی بسیار تفاوت دارد و در آن کلیه ابعاد سازمان، فعالیت‌ها، اهداف و سازمان‌ها مشخص می‌شوند. تعریف یک برنامه استراتژیک و اجرای صحیح آن می‌تواند تضمینی برای موفقیت سازمان باشد. بنابراین سازمان‌ها، متناسب با نوع کسب‌وکار خود، برنامه‌های استراتژیکشان را بر اساس مدل‌های مختلف تعیین و اجرا می‌کنند. با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی استراتژیک، در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب نیز، بر اساس مدل‌های مختلف، این برنامه‌ریزی‌ها انجام شده است و هم‌اکنون این برنامه‌ها در سازمان اجرا می‌شوند. در برنامه‌ریزی‌های این شرکت، ریسک‌های پیشِ‌روی سازمان مورد توجه قرار گرفته‌ و برای هر یک از آن‌ها راه‌حلی ارائه شده است.

در دنیای مبهم رقابتی امروز که شتاب روزافزون تحولات، پیچیدگی و عدم اطمینان به بخشی از سرشت آن تبدیل شده است، بقا و شکست‌ناپذیری سازمان‌ها به اجرای درست و اصلاح مداوم رویکردها وابسته است. یک نظرسنجی از مدیران سطح‌بالای شرکت‌ها آشکار ساخته است که مقوله اجرای استراتژی، جدی‌ترین نگرانی آن‌ها برای بقا و تداوم حیات سازمان است. این امر به منزله بی‌اهمیت شمردنِ داشتن یک استراتژی موفق در سازمان نیست، بلکه به این اشاره دارد که یک استراتژی در بهترین و مناسب‌ترین حالت خود اگر عملیاتی و اجرایی نشود، با در پیش گرفتن یک استرانژی نامناسب در سازمان هیچ تفاوتی ندارد.

پیروزی و موفقیت برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان هنگامی محقَق می‌شود که یک استراتژی مناسب به شکلی شایسته و درست به مرحله اجرا برسد. با توجه به افزایش پیچیدگی و تنوع مسائل استراتژیک در سازمان‌های امروزی، ناگزیر مدل‌های تحلیل و تصمیم‌گیری استراتژیک نیز بایستی برای مواجهه با این پیچیدگی توسعه پیدا کنند. با توجه به این مسئله، رویکردهای نوینی که در پی بهره‌گیری از روش‌های جامع‌نگر سیستمی بوده‌اند و از قابلیت مناسبی در حل مسائل پیچیده و پویا برخوردارند، برای جاری‌سازی و اجرای استراتژی‌های سازمانی و پاسخگویی قابل قبول به برخی از نارسایی‌های موجود در روش‌ها و مدل‌های اجرای استراتژی در سازمان، بهترین گزینه به نظر می‌رسند.

اقدامی جدید

شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب، به عنوان یکی از شرکت‌های گروه فولاد خوزستان در ایران، در راستای تحقق ماموریت خود یعنی رضایت مشتریان اصلی شرکت (شرکت‌های گروه فولاد خوزستان و … که از محصولات این شرکت استفاده می‌کنند) و نیز پاسخگویی موثر در قبال ذی‌نفعان و به‌ویژه سهامداران خود تلاش می‌کند و در این راه، ابزارها، شیوه‌ها و روش‌های نوین و کارآمد مدیریتی را به کار می‌برَد. شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب دارای پتانسیل بالقوه‌ای در خصوص کسب نتایج درخشان از طریق استمرار برنامه‌های همسو و هدفمند است. از آنجایی که تغییر و تحولات محیطی و گذشت زمان باعث می‌شود که جهت‌گیری‌های استراتژیک و استراتژی‌های سازمانی قبلی اثربخشی و قدرت تأثیرگذاری خود را از دست بدهند، ضرورت داشت که شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب نیز، به منظور افزایش اثربخشی و کارایی استراتژی‌های خود و بالا بردن احتمال تحقق نتایج برجسته، به اجرا و جاری‌سازی استراتژی‌های جدید اقدام کند. با توجه به اهمیت روزافزون صنعت فولاد در جهان و به تبع آن اجرای خدمات مشاوره‌ای و مهندسی برای انتخاب و به‌کارگیری تکنولوژی‌های روز دنیا، داشتن یک استراتژی جامع، منسجم، هدفمند و دربرگیرنده همه ابعاد سازمان برای نیل به اهداف مشخص اولویت جدی و اساسی سازمان است. شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب نیز، به منظور ارتقای موقعیت خود در سطح کشور، به تدوین و تبیین اهداف و سیاستگذاری‌های کوتاه‌‎مدت، میان‌مدت و بلندمدت نیاز داشت. از این رو، این شرکت از اوایل سال 1399 اقدام به تدوین استراتژی‌های کسب‌وکار کرد. در آغاز سال 1401 شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب استراتژی‌های کسب‌وکار (شش مدل کسب وکار)، سه واحد پشتیبان و برنامه‌های عملیاتی هر یک از این استراتژی‌ها را تدوین کرد و ضمن توسعه تفکر استراتژیک، این استراتژی‌ها در لایه‌های پایین سازمانی نیز اجرا شدند.

روندی پیچیده

اجرای هر استراتژی مستلزمِ داشتن برنامه‌ای مدون و منسجم است که برنامه‌ریزی استراتژیک نامیده می‌شود. سازمان‌ها برای تدوین و اجرای این برنامه‌ریزی‌ها از مدل‌های مختلفی بهره‌مند می‌شوند. برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب ترکیبی از چهار مدل برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک است: مدل مدیریت استراتژیک ولز، مدل برنامه‌ریزی استراتژیک برایسون، مدل تدوین استراتژی دیوید و مدل کاپلان و نورتون. گفتنی است که بر اساس مدل ولز، ساختار و جهت‌گیری‌های استراتژیک شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب تدوین شد و بر اساس مدل برایسون، ذی‌نفعان کلیدی شرکت تحلیل شدند. سپس تحلیل‌های محیطی و استراتژی‌های کلان این شرکت بر اساس مدل دیوید طراحی شدند و در نهایت، بر اساس مدل کاپلان و نورتون، نقشه استراتژی شرکت طراحی و تدوین شد. در ادامه به روند این برنامه‌ریزی‌ها اشاره می‌کنیم.

ابتدا مدل مناسب جاری‌سازی، پیاده‌سازی و کنترل استراتژیک در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب و روش‌شناسی تفصیلی آن طراحی شد. از آنجایی که در برنامه‌ریزی استراتژیک مدیران، به عنوان بالاترین رتبه سازمانی، مهم‌ترین نقش را در برنامه‌ریزی استراتژیک ایفا می‌کنند، در این شرکت فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی با رویکرد دغدغه‌سازی و خلق تفکر استراتژیک در بین مدیران شرکت به شکلی سازنده انجام می‌شود. سپس تغییرات، عدم قطعیت‌ها، تحولات محیطی و تشخیص فرصت‌ها و تهدیدات کسب‌وکارهای شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب مطالعه و بررسی می‌شوند. گفتنی است که این بررسی‌ها در واحدهای پشتیبان این شرکت نیز با دقت و جدیت انجام می‌شود. یکی از ملزومات اجرای برنامه‌ریزی‌های استراتژیک در سازمان‌ها تجزیه‌وتحلیل همه‌جانبه کسب‌وکار است. در همین راستا، در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب تجزیه‌وتحلیل صنعت، بازار و مشتریان محصولات از کسب‌وکارهای شرکت در دستور کار قرار دارد و سپس دیدگاه‌ها و انتظارات ذی‌نفعان استراتژیک از کسب‌وکارها و واحدهای پشتیبان این شرکت تعیین می‌شود.

با انجام شدن کلیه مراحل قبل، شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب در گام بعدی نقشه استراتژی کسب‌وکارهای شرکت و واحدهای پشتیبان شرکت را تدوین کرد. در ادامه برنامه‌ریزی‌های استراتژیک این شرکت، معیارها و شاخص‌های کلیدی عملکرد و سازوکارهای نظارت و پایش استراتژی‌های کسب‌وکارهای این شرکت و واحدهای پشتیبان آن تعیین می‌شود. در مجموع، استفاده از مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک منجر به تدوین برنامه‌ها، اقدامات و فرایندهای استراتژیک کسب‌وکار برای شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب و واحدهای پشتیبان خواهد شد. از دیگر مواردی که در برنامه‌ریزی استراتژیک این شرکت باید مورد توجه قرار بگیرد می‌توان به جلب رضایت و اعتماد مشتریان، کمبود نیروی متخصص در رشته‌های طراحی و مهندسی و خدمات فنی و مهندسی در بازار کار، ابهام و بی‌ثباتی در سیاست‌های شرکت مادر (گروه فولاد خوزستان)، ابهام در نحوه تعامل شرکت مادر با زیرمجموعه (برنامه‌ریزی راهبردی، کنترل راهبردی و کنترل مالی) و حمایت و پشتیبانی موثر هلدینگ (در زمینه بازاریابی، تامین مالی در اجرای پروژه و سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های شرکت) اشاره کرد.

اقدامی برای رویارویی با ریسک

ریسک‌ها بخش جدایی‌ناپذیر فرایند تدوین و اجرای برنامه‌ریزی استراتژیک به شمار می‌آیند که می‌توانند تحقق اهداف تعیین‌شده در برنامه‌های تدوین‌شده را به مخاطره بیندازند. بدیهی است که هر سازمان، متناسب با نوع کسب‌وکار خود، با هر یک از این ریسک‌ها مواجه می‌شود و احتمال رخداد ریسک‌های برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب نیز وجود دارد. از جمله این ریسک‌ها می‌توان به افزایش رضایت مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید و خدمات عالی به مشتری اشاره کرد. با توجه به اینکه کسب‌وکارهای امروز به‌سرعت در حال تغییر و تحول‌اند، بهبود و یا تمرکز تحقیق و توسعه (تحقیق و توسعه) از ریسک‌هایی است که این شرکت با آن مواجه می‌شود. توسعه شایستگی سرمایه‌های انسانی به منظور خلق ارزش برای مشتریان، تنوع و افزایش جریان‌های درآمدی از طریق فروش بیشتر محصولات بیشتر و افزایش سهم بازار و ارائه خدمات و محصولات متمایز از دیگر ریسک‌هایی است که شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب با آن‌ها مواجه می‌شود.

این شرکت، به منظور غلبه بر چالش‌های پیشِ‌روی خود و تحقق استراتژی‌هایش، اقدامات و راهکارهای مختلفی را در دستور کار دارد و روند اجرای آن‌ها را پیگیری می‌کند. یکی از مهم‌ترین این رویکردها طراحی و اجرای عملیات پایش و اندازه‌گیری رضایت‌مندی مشتریان و انجام اقدام اصلاحی است. این مسئله موجب می‌شود تا شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب، با شناسایی نقاط ضعف خود در این حوزه، در راستای رفع ریسک‌ها اقدام کند. در راستای کاهش ریسک‌های نیروی انسانی، شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب اقدام به جذب، انتخاب و به‌کارگیری نیروی انسانی جوان و مستعد از دانشگاه‌های معتبر کشور کرد و در این خصوص اجرای برنامه‌های آموزش به منظور توسعه شایستگی و قابلیت‌های مورد نیاز آنان را در دستور کار خود قرار داد. همچنین این شرکت برای جذب نیروی انسانی متخصص و با تجربه، تشویق‌های رضایت‌بخشی را ایجاد کرده است.

در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب شبکه‌سازی با سازمان‌ها و شرکت‌های تخصصی همکار به منظور توسعه توانمندی در ارائه خدمات طراحی و مهندسی توسعه یافته است. علاوه بر این، فعال‌سازی هلدینگ به صورت شرکت مادر، که علاوه بر سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های تابعه توانایی مدیریت و کنترل آن‌ها را نیز دارند، از دیگر استراتژی‌های این شرکت برای عدم مواجهه با ریسک محسوب می‌شود. تدوین استراتژیک هلدینگ با ترکیبی از رویکردهای تدوین و اجرای استراتژی شرکت‌ها، کنترل استراتژیک و کنترل مالی صورت می‌گیرد. همچنین در شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب از سرمایه‌گذاری هلدینگ در پروژه‌های فروش خدمات و تشویق و ترغیب مدیریت ارشد گروه فولاد خوزستان در تامین خدمات مورد نیاز از طریق اعضای هلدینگ استفاده می‌شود.